This article is an attempt to interpret the architectural decoration of the
Sieniawski Palace (Medzhybizh, 16th century) and typologically related monuments of
Eastern European castle and sacred architecture in the context of Protestant
symbolism. Attics of a specific type are considered as a characteristic typological
feature.
The Medzhybizh Fortress complex has several buildings with attics. The
differences between the types of «early Renaissance» and «Polish» attics are given, on
this basis the genesis of the attics of several buildings in Medzhybizh Fortress is
analyzed. It is impossible to exhaust the explanation of this stable phenomenon by
purely decorative motives. The artistic ideology of the Renaissance gives a specific
symbolic meaning to each artistic or architectural object and makes it a certain
worldview declaration, which is written in the language of harmony of parts,
proportions, forms, individual details. Therefore, it is logical to consider the hypothesis
that the attic of the Sieniawski Palace in Medzhybizh is also such a worldview message.
The purpose of the article is to substantiate the hypothesis about the symbolic
significance of the details of the decoration of the attic of the Sieniawski Palace. The
expediency of separating the three-pointed tooth of the early Renaissance attics into a
separate type is substantiated. For the first time, the symbolic significance of corner
vases of various geometric shapes in the early Renaissance attics of Medzhybizh
Fortress and Eastern Europe is analyzed. Simultaneous use of three-pointed teeth with
corner vases of several geometric shapes in one attic is characteristic of several
monuments of castle and sacred architecture of Eastern Europe, and most of all of
Slovakia and Medzhybizh. The combination of these architectural signs in one building
is observed in areas where in the XVI century the Reformation had a strong influence.
Therefore, the semantics of these architectural symbols, according to the author,
should be sought in Protestant symbolism.
In the case of specific localities, there may be a link between the construction of
attics of this type and the establishment of Protestantism in these regions. Also,
comparing the architectural evolution of the palace in Medzhybizh with the adoption
of Protestantism by the Sieniawskies family and its subsequent return to Catholicism,
13 8
it is possible to clarify the boundaries of the construction periods of the Medzhybizh
Fortress.
Ciulisová I., 1988. Príspevok k poznaniu východoslovenskej renesančnej atiky. ARS : časopis
Ústavu dejín umenia Slovenskej akadémie vied, №1, s. 61–69. ISSN 0044-9008.
Estreicher K., 1938. Wacław Husarski, Attyka Polska i jej wpływ na kraje sąsiednie (recenzja).
Dawna sztuka, zeszyt 1, s. 78–81.
Fischinger A., 1976. Główne kierunki włoskiej twórczości renesansowej w Polsce XVI w. W:
Renesans. Sztuka i ideologia. Materiały Sympozjum Naukowego Komitetu Nauk o Sztuce PAN,
czerwiec 1972 oraz Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kielce, listopad 1973.
Warszawa: Państwowe wydawnictwo naukowe, s. 195–211.
Husarski W., 1936. Attyka Polska i jej wpływ na kraje saşiednie. Warszawa: Towarzystwo
wydawnicze.
Janovská M., Gibalová L., Neupauer J., 2019. Architektonicko-historický a umelecko-historický
výskum. Thurzovský kaštieľ s areálom, č. ÚZPF 617/1, Betlanovce č. 31. I. Textová časť. Levoča: Štúdio
J+J.
Komoróczy G., 1936. O węgierskich pamiątkach na ziemi Polskiej. W: Polska i Węgry : stosunki
polsko-węgierskie w historii, kulturze i gospodarstwie. Warszawa ; Budapest : Wydaw. Henryk Forbát,
(Budapest : Druk. Athenaeum). s. 193–195.
Kozakiewicz S., Początek działalności komasków, Tessyńcyków i Gryzończyków w Polsce.
Okres Renesansu (1520– 1580). Biuletyn historii sztuki, №21, s. 3–28. doi:10.11588/diglit.41528.5
Kozieł A., 2016. «Polonizacja» nowożytnej sztuki na Śląsku w pracach polskich historyków
sztuki po 1945 roku. Barok. Historia – Literatura – Sztuka, №44, s. 149–161.
Kozieł A., 2019. Under the Pressure of ‘Polonization’ Ideology: Renaissance and Baroque Art in
Silesia in the Works of Polish Art Historians after 1945. RIHA Journal, 30 June.
Łaba B., 1993. Renesansowy dom «Pod Złotą Koroną» we Wrocławiu. Dzieła i interpretacje,
№1, s. 170–186.
Łuniewicz, Z., 2016. Nowożytne hełmy wieżowe na Szląsku – próba reinterpretacji pochodzenia.
Quart, №3, s. 3-25.
Menclová D., 1934. Přehled vývoje renesanční architektury na Slovensku. Bratislava: Vytiskla
státní tiskárna v Praze
Menclová D., 1953. Kaštieľ v Betlanovciach. Pamiatky a múzeá, №2, s. 67–74.
13 6
Miłobędzki A., 1986. Architektura i społeczeństwo. W: Polska w epoce Odrodzenia : państwo –
społeczeństwo – kultura. Warszawa: Wiedza powszechna. s.357–399.
Morelowski M., 1961. Początki italianizującego renesansu na Śląsku. Rocznik Historii Sztuki,
Tom II, s. 31–86. doi.org:10.11588/diglit.12453.2
Ross J., 1953. Z dziejów związków artystycznych polsko-czeskich i polsko-słowackich w epoce
Odrodzenia. Rocznik Historii Sztuki, Tom I, s. 88–96. doi:10.11588/diglit.37706.38
Ross J., 1976. Z badań nad związkami Słowaczyzny i Małopolski w dziedzinie architektury i rzeźby
architektonicznej z okresu renesansu (do 1580 roku). W: Renesans. Sztuka i ideologia. Materiały
Sympozjum Naukowego Komitetu Nauk o Sztuce PAN, czerwiec 1972 oraz Sesji Naukowej
Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kielce, listopad 1973. Warszawa: Państwowe wydawnictwo
naukowe, s. 435–449.
Szyller S., 1909. O attykach polskich i polskich dachach wklęsłych. Warszawa: Rubieszewski i
Wrotnowski.
Sinko-Popielowa K., 1937. Wacław Husarski, Attyka Polska i jej wpływ na kraje sąsiednie
(recenzja). Biuletyn Historii Sztuki i kultury, №2, s. 242–243. doi:10.11588/diglit.37717.27
Szablowski J., 1952. Z zagadnień polskiej architektury renesansowej. Ochrona zabytków, №2, s.
Trajdos T., 2003. Parafie diecezji kamienieckiej w średniowieczu. Przegląd Historyczny, Tom
XCIV, z. 4, s. 419-426.
Varjú E., 1932. A Bethlenfalvi kastély. W: Magyar várak. Budapest: Műemlékek Országos
Bizottsága és a Könyvbarátok Szövetsége, s. 18–19.
Wallis M., 1951. S. p. Wacław Husarski. Biuletyn Historii Sztuki, №2–3, s. 181–185.
doi:10.11588/diglit.37707.25
Złat M., 1955. Attyka renesansowa na Śląsku. Biuletyn Historii Sztuki, №1, s. 48–79.
doi:10.11588/diglit.38030.6
Dmitrieva M., 2015. Italy in Sarmatia. Moscow: Novoe literaturnoe obozrenie. ISBN 978-5-
4448-0419-3.
Zapadenko I., 2016. Seniawski – Czartoryski Palace in Medzhybizh and Peter Feigel Palace in
Betlanovce (Slovakia): common typology and historical parallels. Naukovyi visnyk «Mezhybizh», №1,
p. 27–33. ISSN 2519-2612.
Zapadenko I., Pohorilets O., Akmen I., 2018. Sieniawski Palace in Medzhybizh in the context of
the Polish, Slovak, Hungarian Renaissance. In: Current issues in research, conservation and restoration
of historical fortifications. Collection of Scholarly articles. Number 10. Edited by Zygmunt Gardziński
and Mykola Bevz. Chełm ; Lviv: The State School of Higher Education in Chełm ; L’viv Polytechnic
National University, p. 34–46. ISSN 2544-6517.
Zapadenko I., 2019. To the hypothetical reconstruction of the Senyavsky Palace on the time of
16th century. Current issues in research, conservation and restoration of historic fortifications.
Collection of Scholarly articles. Number 11. Edited by Zygmunt Gardziński and Mykola Bevz. Chełm
; Lviv: The State School of Higher Education in Chełm ; Lviv Polytechnic National University. p. 272–
288. ISSN 2544-6517.
Lypa K., 2016. Theory of architecture, mysticism and war. Kyiv: Laurus. ISBN 978-966-2449-
Lopushynska Ye., 1993. Medzhybizh Fortress: History of the ensemble in recent studies. In:
Mizhnarodna konferentsiia z problem okhorony fortyfikatsiinykh sporud v Ukraini. Kamianets-
Podilsky: w. p., p. 13.
Lopushynska Ye., 1996. Medzhybizh Fortress. Pamiatky Ukrainy, №3–4, p. 42–47.
Martyniuk A., 2000. Renaissance burgher houses of Lviv and Zhovkva in the context of the
practice of European city building. Visnyk Natsionalnoho universytetu «Lvivska politekhnika», №410,
p. 107–114. ISSN 0321-0499.
Rychkov P., 2015. Renaissance attics in the formation of the architectural identity of the cultural
domain of Ostrogskies. Ostrozka davnyna, Vol. 4, p. 110–148. doi:10.25264/2707165020196.
Sitsinskyi E., 1901. Parishes and churches of the Podolian diocese. Trudy Podolskogo
eparkhialnogo istoriko-statisticheskogo komiteta. Vol. 9, p. 1–1266.
Khorunzha H., 2012. Symbols of ornamental decoration of secular architectural monuments of
Lviv of the second half of the XVI – first half of the XVII century. Narodoznavchi zoshyty, №5, p. 912–
918. ISSN 1028-5091.