Трудова еміграція з України до Польщі: нормативно-правове регулювання, ключові проблеми та виклики

https://doi.org/10.23939/shv2021.01.017
Надіслано: Лютий 21, 2021
Прийнято: Квітень 21, 2021
1
Національний університет "Львівська політехніка"
2
University of Warmia and Mazury in Olsztyn
3
Національний університет "Львівська політехніка"

У статті зосереджено увагу на таких концепціях міжнародної міграції, як-от: «притягування- відштовхування», стратегія адаптації (акультурації), теорія відносної відмінності, теорія людського капіталу. Проаналізовано нормативно-правову базу України та Польщі у сфері регулювання трудової міграції, яка охоплює низку юридичних актів, прийнятих в обох країнах задля мінімізації можливих негативних наслідків збільшення міграційних потоків. З’ясовано головні «виштовхувальні» фактори трудової міграції країни-донора та «притягальні» фактори країни-реципієнта. Виокремлено позитивні та негативні наслідки інтенсифікації міграційних потоків українських заробітчан як для України, так і для Польщі. Спроєктовано майбутні сценарії моделювання міграційних потоків, а саме: оптимістичний, песимістичний, реалістичний, а також створено модель міграції за умов пандемії. Запропоновано рекомендації задля посилення ефективності співробітництва між Україною та Польщею щодо врегулювання проблем трудової міграції. Для оцінки трендів сучасної міграційної політики офіційної Варшави застосовано багатовимірний Індекс MIPEX, згідно з яким політика щодо мігрантів оцінюється як «рівність на папері» та є нижчою від середньої в ЄС, зокрема оцінюється у 40 балів зі 100 можливих. Зроблено висновок про те, що міграційна політика має базуватися на принципі «трипартизму», тобто приносити користь державі-донору, державі-реципієнту та міґрантам.

  1. A Worker from Ukraine between Poland and Germany: Report. (2019). [In Ukrainian]. The EWL S.A. and the Center for Eastern European Studies at the University of Warsaw. Retrieved from https://www.ewlhr.eu/wp-content/uploads/2019/07 /EWL-RAPORT-2019-UKR-FINAL-WWW.pdf
  2. Banakhevych, Yu. (2020). Last trends of labor migration: Poland – the leading state among the EU. [In Ukrainian]. Ukrinform. Retrieved from https://www.ukrinform.ua/rubric-economy/3150437-ostanni-trendi-trudovoi-migracii-polsa-lider-v-es.html
  3. Castles, S.& Miller, M. (2011). Migracje we współczesnym świecie.Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  4. Citizens of Ukraine on the Polish Labor Market – Experience, Challenges, and Perspective – Research. (2019).  [In Ukrainian]. Foundation for the Support of Migrants in the Labour Market – EWL & Centre for East European Studies University of Warsaw. Retrieved from https://www.ewlhr.eu/wp-content/uploads /2019/10/EWL_RA PORT_ GLOWNY_2019 _UKR_FINAL_ WWW.pdf
  5. Fehler, W. Cebul, K. & Podgórzańska, R. (2017).  Migracje jako wyzwanie dla Unii Europejskiej i wybranych państw członkowskich. Warszawa: Difin SA.
  6. Foreign Labor Migration of Ukrainians is Going to Increase in the Future – Research. (2018). [In Ukrainian]. Unian. Retrieved from https://www.unian.ua/ economics/other/2378727-v-maybutnomu-trudova-migra tsiya-ukrajintsiv-za-kordon-lishe-zrosta time-nbu.html
  7. Hirnyk, A.  & Hirnyk, H. (2014). Pecularities of Adaptation of Ukrainian Educational Migrants to Living Conditions Abroad. [In Ukrainian]. Scientific Herald of Kyiv-Mohyla Academy,  Vol. 162. Pedagogical and psycological sciences, social work, 51-55. Retrieved from http://ekmair. ukma.edu.ua/bitstream/handle/123456789/3932/Hirnyk_Osoblyv osti_ adaptatsii _ukrainskykh_osvitnikh_mihrantiv.pdf;jsessionid=210DC13CFF3182B088750 578F3094EB2?sequence=1
  8. Jaskułowski, K. & Pawlak, M. (2016). Główne teorie migracji międzynarodowych: przegląd, krytyka, perspektywy. Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa,  Nr. 48, 128-146. https://doi.org/10.11649/sn.2016.008
  9. Libanova, E. (2021). The Minimum Wage Should be Doubled, But in a Year. [In Ukrainian]. Minfin.  Retrieved from https://minfin.com.ua/ ua/2021/02/02/ 59224942/
  10. Migrant integration policy index. (2020). Poland in 2019. МІРЕХ.  Retrieved from https://www.mipex.eu/poland
  11. Nosek, K. (2018). Migracja zarobkowa a poczucie jakości życia rodzin transnarodowych. Olsztyn: Centrum Badań Społecznych, Towarzystwo naukowe im.Wojcieha Ketrzynskiego.
  12. Novosad, K. (2020). Modern Models of International Migration Research. [In Ukrainian]. GRANI, 23(5), 15-27.  Retrieved from https://journals.index copernicus.com/api/file/viewByFileId/1031032.pdf  https://doi.org/10.15421/172049
  13. On Approval of the Action Plan for 2018-2021 for the Implementation of the Strategy of the State Migration Policy of Ukraine for the Period up to 2025. (2018). [In Ukrainian]. Zakon.rada. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/laws/ show/602-2018-%D1%80
  14. On Approval of the Regulation on the State Migration Service of Ukraine (2014). [In Ukrainian]. Zakon.rada. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/360-2014-%D0%BF
  15. On Approval of the Strategy of the State Migration Policy of Ukraine for the Period up to 2025: Order of the Cabinet of Ministers of Ukraine. (2017). [In Ukrainian].  Zakon.rada. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/482-2017-%D1%80
  16.  Polityka Migracyjna Polski. (2019). Interwencjaprawna. Retrieved from https://interwencjaprawna.pl/wp-content/uploads /2019/06/Polityka-migracyjna-Polski-wersja-ostateczna.pdf
  17.  Rekordowo niskie bezrobocie. (2019). Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Retrieved from https://www.gov.pl/web/rodzina/rekordowo-niskie-bezrobocie-w-maju
  18. Socio-Economic Situation of Ukraine in January-February 2020. (2020). [In Ukrainian]. Ukrstat. Retrieved from http://www.ukrstat.gov.ua/druk/soc_ek /2020/publ_ 02_2020_u.html
  19. Sokołowicz, M. E., & Lishchynskyy, I. (2018). Czy Polska i Ukraina to naturalne centra przepływów migracyjnych? Studium zjawiska migracji zarobkowych i jego kluczowych atrybutów. Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe, 21(1), 45-65. https://doi.org/10.2478/cer-2018-0003
  20. Tarcza antykryzysowa. (2020). Gov.pl. Retrieved from https://www.gov.pl/web/rozwoj/tarcza-antykryzysowa
  21.  Ustawa o cudzoziemcach z dnia 12 grudnia 2013 r. (2013). Prawo.sejm. Retrived from http://prawo.sejm.gov.pl /isap.nsf/download.xsp/WDU20130001650 /T/D201 31650L.pdf
  22.  Ustawa o Karcie Polaka. (2007). Prawo.sejm. Retrieved from http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20071801280
  23. Ustawa o obywatelstwie polskim. (2009). Prawo.sejm. Retrived from http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120000161
  24. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. (2004). Prawo.sejm.Retrived from http://prawo.sejm.gov.pl /isap.nsf/download.xsp/WDU 20170001065/U/D20171065Lj.pdf
  25. Ustawa o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. (2020). Prawo.sejm, 16 kwietnia.  Retrived from http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20 200000695
  26. Ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. (1994). Prawo.sejm. Retrieved from http://prawo.sejm.gov.pl/ isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU1 9950010001
  27. Verbovyi, M. (2011). Doctrinal Basis of International Labor Migration. [In Ukrainian]. Democratic governance, 7, 1-7. Retrieved from http://nbuv.gov.ua/ UJRN/DeVr _2011_7_9
  28. Wykazy krajów urodzenia, wyjazdu, przyjazdu, obywatelstwa. (2020). Główny Urząd Statystyczny. Retrived from https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/migracje-zagraniczne-ludnosci/wykazy-krajow-urodzenia-wyjazdu-przyjazdu-obywatelstwa,9,1.html