Запропоновано комплексний підхід до вирішення проблеми захисту даних у децентралізованих розподілених системах зберігання інформації на основі блокчейнтехнології. Розроблено концептуальну модель «SecureChain», яка інтегрує сучасні методи криптографічного захисту з програмованою логікою смарт-контрактів для автоматизованого управління доступом та забезпечення цілісності даних. Модель використовує багаторівневу архітектуру, що охоплює рівень даних, рівень смарт-контрактів, рівень мережевої взаємодії та користувацький інтерфейс. Ключовою інновацією є застосування порогових схем шифрування Шаміра (t, n) під контролем смарт-контрактів, комбінування симетричних та асиметричних алгоритмів шифрування (AES-256 для даних, Curve25519 для ключів), а також впровадження механізму «таємного розголошення» для підвищення захищеності критичної інформації. Проведено експериментальну апробацію моделі в трьох типових сценаріях використання: системі зберігання медичних даних, системі управління корпоративними документами та платформі електронного голосування. Результати демонструють суттєве підвищення ключових показників безпеки порівняно з традиційними підходами: стійкості до атак на окремі вузли (на 65%), конфіденційності даних (на 72%), можливості аудиту доступу (на 90%) та відмовостійкості (на 58%) за помірного збільшення витрат на зберігання (на 15%) та часу доступу (на 10%). Додатковий аналіз масштабованості показав близьку до лінійної залежність продуктивності від обсягу даних та кількості користувачів. Запропонована модель та методологія її впровадження мають значну практичну цінність для організацій, які працюють з конфіденційними даними та потребують надійних розподілених систем зберігання, що відповідають сучасним вимогам безпеки та регуляторним нормам.
- Reinsel, D., Gantz, J., & Rydning, J. (2022). The Digitization of the World: From Edge to Core. IDC White Paper, Doc# US44413318.
- Xu, X., Weber, I., & Staples, M. (2023). Architecture for blockchain applications: A comprehensive review. ACM Computing Surveys, 55(4), 1–34.
- Singh, A., Click, K., Parizi, R. M., Zhang, Q., Dehghantanha, A., & Choo, K. K. R. (2023). Sidechain technologies in blockchain networks: An examination and survey. Journal of Network and Computer Applications, 168, 102795.
- Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A peer-to-peer electronic cash system. Decentralized Business Review, 21260.
- Wang, S., Ouyang, L., Yuan, Y., Han, X., Wang, F. Y., & Ni, X. (2023). Blockchain-enabled smart contracts: Architecture, applications, and future trends. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics: Systems, 53(1), 489–504.
- Hassan, S., & De Filippi, P. (2021). Decentralized autonomous organization. Internet Policy Review, 10(2), 1–10.
- Casino, F., Dasaklis, T. K., & Patsakis, C. (2019). A systematic literature review of blockchain-based applications: Current status, classification and open issues. Telematics and Informatics, 36, 55–81.
- Feng, Q., He, D., Zeadally, S., Khan, M. K., & Kumar, N. (2019). A survey on privacy protection in blockchain system. Journal of Network and Computer Applications, 126, 45–58.
- De Filippi, P., Mannan, M., & Reijers, W. (2022). The allegory of the cave: How blockchain technology will change the face of regulatory governance. IEEE Technology and Society Magazine, 41(3), 31–48.
- Zou, W., Lo, D., Kochhar, P. S., Le, X. B. D., Xia, X., Feng, Y., Chen, Z., & Xu, B. (2019). Smart contract development: Challenges and opportunities. IEEE Transactions on Software Engineering, 47(10), 2084–2106.
- Lu, Y. (2019). The blockchain: State-of-the-art and research challenges. Journal of Industrial Information Integration, 15, 80–90.
- Wang, W., Hoang, D. T., Xiong, Z., Niyato, D., Wang, P., Hu, P., & Wen, Y. (2019). A survey on consensus mechanisms and mining management in blockchain networks. IEEE Access, 7, 22328–22370.
- Firoozjaei, M. D., Ghorbani, A., Kim, H., & Song, J. (2021). A security framework for blockchain edge with zero-knowledge proofs. IEEE Transactions on Industrial Informatics, 18(3), 1973–1981.
- Xu, R., Zhang, Y., Zhao, H., Peng, Y., Jiang, W., Yin, W., & Cui, H. (2020). BlendCAC: A smart contract enabled decentralized capability-based access control mechanism for the IoT. Computers & Security, 97, 101956.
- Zyskind, G., Nathan, O., & Pentland, A. (2022). Decentralizing privacy: Using blockchain to protect personal data. IEEE Security & Privacy, 20(1), 42–51.
- Kosba, A., Miller, A., Shi, E., Wen, Z., & Papamanthou, C. (2023). Hawk: The blockchain model of cryptography and privacy-preserving smart contracts. IEEE Transactions on Information Forensics and Security, 18(1), 194–207.
- Sasson, E. B., Chiesa, A., Garman, C., Green, M., Miers, I., Tromer, E., & Virza, M. (2022). Zerocash: Decentralized anonymous payments from bitcoin. IEEE Journal on Selected Areas in Communications, 40(12), 3657– 3672.
- Herlihy, M. (2023). Blockchains from a distributed computing perspective. Communications of the ACM, 66(2), 50–60.
- Ali, M. S., Vecchio, M., Pincheira, M., Dolui, K., Antonelli, F., & Rehmani, M. H. (2019). Applications of blockchains in the Internet of Things: A comprehensive survey. IEEE Communications Surveys & Tutorials, 21(2).
- Yin, W., Wen, Q., Li, W., Zhang, H., & Jin, Z. (2022). An anti-quantum transaction authentication approach in blockchain. Concurrency and Computation: Practice and Experience, 34(8), e6551.
- Mollah, M. B., Zhao, J., Niyato, D., Lam, K. Y., Zhang, X., Ghias, A. M., Koh, L. H., & Yang, L. (2022). Blockchain for future smart grid: A comprehensive survey. IEEE Internet of Things Journal, 9(1), 81–108.
- Monrat, A. A., Schelén, O., & Andersson, K. (2019). A survey of blockchain from the perspectives of applications, challenges, and opportunities. IEEE Access, 7, 117134–117151.
- Wang, X., Zha, X., Ni, W., Liu, R. P., Guo, Y. J., Niu, X., & Zheng, K. (2019). Survey on blockchain for Internet of Things. Computer Communications, 136, 10–29.
- Zheng, Z., Xie, S., Dai, H., Chen, X., & Wang, H. (2018). Blockchain challenges and opportunities: A survey. International Journal of Web and Grid Services, 14(4), 352–375.
- Yang, F., Zhou, W., Wu, Q., Long, R., Xiong, N. N., & Zhou, M. (2019). Delegated proof of stake with downgrade: A secure and efficient blockchain consensus algorithm with downgrade mechanism. IEEE Access, 7, 118541–118555.
- El-Rewini, Z., Sadatsharan, K., Selvaraj, D. F., Plathottam, S. J., & Ranganathan, P. (2020). Cybersecurity challenges in vehicular communications. Vehicular Communications, 23, 100214.
- Tschorsch, F., & Scheuermann, B. (2016). Bitcoin and beyond: A technical survey on decentralized digital currencies. IEEE Communications Surveys & Tutorials, 18(3), 2084–2123.
- Azaria, A., Ekblaw, A., Vieira, T., & Lippman, A. (2016). MedRec: Using blockchain for medical data access and permission management. In 2016 2nd International Conference on Open and Big Data (OBD) (pp. 25–30). IEEE.
- Liang, X., Shetty, S., Tosh, D., Kamhoua, C., Kwiat, K., & Njilla, L. (2017). ProvChain: A blockchain- based data provenance architecture in cloud environment with enhanced privacy and availability. In Proceedings of the 17th IEEE/ACM International Symposium on Cluster, Cloud and Grid Computing (pp. 468–477).
- Kang, J., Yu, R., Huang, X., Wu, M., Maharjan, S., Xie, S., & Zhang, Y. (2018). Blockchain for secure and efficient data sharing in vehicular edge computing and networks. IEEE Internet of Things Journal, 6(3), 4660–4670.