Повторне введення в Нігерії платного проїзду по федеральних автомагістралях за допомогою державно-приватного партнерства (ДПП) має на меті вирішити проблему хронічного дефіциту фінансування для відновлення та утримання доріг. Однак нинішня політика фіксованої плати за проїзд несправедлива, оскільки різні типи транспортних засобів завдають шкоди різного ступеня дорожньому покриттю, що значною мірою залежить від конфігурації навантаження на вісь. Під час дослідження розроблено та застосовано диференційовану систему оплати за проїзд по автомагістралі Абуджа–Локоджа для різних категорій транспортних засобів на основі ступеня пошкодження ними доріг із використанням теорії кооперативних ігор, а саме методу Шейплі, для пропорційного розподілу витрат на утримання. Дані про інтенсивність руху, конфігурації осей та кое-фіцієнти еквівалентного навантаження на вісь (ESAL) для п'яти категорій транспортних засобів (2A, 3A, 4A, 5A, 6A) отримано від федеральних агентств, а саме Федерального агентства з утримання доріг (FERMA), Федерального корпусу з безпеки дорожнього руху (FRSC) та Федерального міністерства робіт (FMW). Модель Шейплі застосовано для розрахунку справедливих ставок оплат за проїзд, які змінюються від 9 932 N (≈6,62 дол. США) для двовісних транспортних засобів до 72 629 ₦ (≈48,42 дол. США) для шестивісних вантажівок, що відображає співвідношення збитків 7,3:1. Аналіз результатів показав, що шестивісні транспортні засоби спричиняють 52,10 % загальних пошкоджень дорожнього покриття, хоча їх частка в загальному обсязі транспортного потоку становить лише 39,8 %. Натомість оголошена урядом фіксована структура тарифів (500–1600 N) істотно занижує вартість перевезень важкими транспортними засобами і не дає змоги покрити витрати на ремонт доріг. Запропонована система демонструє, що стягнення плати за пошкодження сприяє справедливості, забезпечує стале відшкодування витрат та створює належні економічні стимули для збереження інфраструктури. Для упровадження цієї системи необхідні технології електронного збирання плати за проїзд (ETC) та зважування під час руху (WIM) тощо. Ці висновки забезпечують актуальну ефективну та науково обґрунтовану основу для справедливої політики щодо плати за проїзд у межах державно-приватного партнерства в Нігерії та подібних країнах, що розвиваються.
1. Oyekanmi, O. J., Ibe, C. C., Ebiringa, O. T., & Ejem, E. A. (2020). Analysis of the Extent of Overloading on the Nigerian Highways. International Journal of Transportation Engineering and Technology, 6(1), 22-29. DOI: 10.11648/j.ijtet.20200601.14 (in English).
https://doi.org/10.11648/j.ijtet.20200601.14
2. Shapley, L. S. (1953). A Value for n-person games. In H. W. Kuhn & A. W. Tucker (Eds.), Contributions to the Theory of Games (Vol. 2) (pp. 31-40). Princeton University Press (in English).
https://doi.org/10.1515/9781400881970-018
3. Wang, Y. (2023). A collaborative approach based on Shapley value for carriers in the supply chain distribution. Heliyon, 9(7), e17967. DOI: 10.1016/j.heliyon.2023.e17967 (in English).
https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e17967
4. Federal Roads Maintenance Agency. (2024). Weekly traffic and axle load survey: Abuja-Lokoja corridor. Federal Republic of Nigeria (in English).
5. Federal Road Safety Corps. (2024). Traffic volume classification data for Abuja-Lokoja highway. Federal Republic of Nigeria. (in English).
6. Federal Ministry of Works. (2005-2025). Annual highway construction and rehabilitation budget reports. Federal Republic of Nigeria (in English).
7. World Bank PPP. (2021). A Users Guide to Tolling. Retrieved from https://ppp.worldbank.org/sites/default/files/2021-09/A_Guide_to_Tolling... (in English).
8. Nanduri, K., & Nicholas, J. (2020). Advances in electronic tolling and dynamic pricing in India. International Journal of Transport Economics, 47(1), 95-112. DOI: 10.19272/202006701005 (in English).
9. Walters, J. (2014). The impact of tolls on public road users in South Africa. Journal of Transport and Supply Chain Management, 8(1). DOI: 10.4102/jtscm.v8i1.143 (in English).
https://doi.org/10.4102/jtscm.v8i1.134
10. Jiang, Y., Zhao, X., & Li, D. (2018). Integrated toll collection and WIM systems in China. Transport Policy, 63, 38-45. DOI: 10.1016/j.tranpol.2017.12.005 (in English).
https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2017.12.005
11. Punch Newspapers. (2025). FG's revival of road tolling. Retrieved from https://punchng.com/fgs-revival-of-road-tolling/ (in English).
12. Punch Newspapers. (2025). Tolling of roads will negatively affect rural areas. Retrieved from https://punchng.com/tolling-of-roads-will-negatively-affect-rural-areas/ (in English).
13. Nwangwu, G. (2022). Overcoming Failure in the Design and Implementation of Public-Private Partnership Projects: Lessons from the Lekki Toll Road Concession. The Journal of Sustainable Development, Law and Policy, 13(2), 167-197. DOI: 10.4314/jsdlp.v13i2.7 (in English).
14. Samuel, T. M. (2022). Fraud likelihood determinants in the road toll collection system in Cameroon. Issues in Business Management and Economics, 10(1), 1-8. DOI: 10.32861/ibme.101.1.8 (in English).
https://doi.org/10.15739/IBME.22.001
15. Ogunmodede, T. (2019). The Political Economy of Road Tolling in Nigeria: A History of Abolition and Revival. Nigerian Journal of Transport Studies, 15(1), 1-25. DOI: 10.4314/njts.v15i1.1 (in English).
16. Federal Highway Administration. (1990). Pavement performance. U.S. Department of Transportation. Retrieved from https://www.fhwa.dot.gov/reports/tswstudy/vol3-chapter5.pdf (in English).
17. Putra, K. H., Ingsih, I. S., Agusdini, T. M. C., Wardani, M. K., Nuciferani, F. T., & Putra, M. E. C. (2023). The Effect Of Overload On The Design Of Life Of Road Pavement (Case Study: Koti Road, Jayapura City). Journal Innovation of Civil Engineering (JICE), 4(1), 98-108. DOI: 10.53696/jice-20230401-08 (in English).
https://doi.org/10.33474/jice.v4i1.19936
18. Osadebe, C., & Quadri, H. A. (2019). Effect of Heavy Vehicles on Flexible Pavement: A Case Study of Abuja-Kaduna-Kano Road. Adeleke University Journal of Engineering and Technology, 2(2), 49-54 (in English).
19. General Axle Load Equivalency Factors. Transportation Research Record, 1482. Retrieved from: https://onlinepubs.trb.org/Onlinepubs/trr/1995/1482/1482-009.pdf (in English).
20. Zhu, Y., Wang, C., & Li, J. (2021). Axle load distribution and toll implications. Journal of Infrastructure Systems, 27(2), 04021009. DOI: 10.1061/(ASCE)IS.1943-555X.0000608 (in English).
https://doi.org/10.1061/(ASCE)IS.1943-555X.0000608
21. Ochola, E. O., & Odoki, J. B. (2022). Study on pavement damage caused by axle overloading and associated costs in Kenya. Southern African Transport Conference. Retrieved from: https://repository.up.ac.za/server/api/ core/bitstreams/8702194f-4b47-45ac-9fb3-92ef7843a07c/content (in English).
22. Kenya Roads Board (KRB). (2014). Axle Load Control Monitoring Study for Kenya. Nairobi. Retrieved from: http://www.hdmglobal.com/media/2344/1a_03-2.pdf (in English).
23. Zumrawi, M. M. (2016). Investigating causes of pavement deterioration in Khartoum State. International Journal of Civil Engineering and Technology, 7(2), 203-214. DOI: 10.22245/ijcet/2016/v7/i2/101886 (in English).
24. Din, M. A., Singh, J., Malik, M. R., & Sethi, A. (2019). Case Study on Flexible Pavement Failures on Doda Bhaderwah Road (Nh-1b) And Its Remedial Measures. International Journal for Technological Research in Engineering, 6(11), 5775-5783. DOI: 10.31871/ijtre.24.03.189 (in English).
25. Thomas, L. C. (1986). Games, Theory & Applications. Ellis Horwood. (in English).
26. Malawski, M., Wieczorek, A., & Sosnowska, H. (2012). Konkurencja i kooperacja: teoria gier w ekonomii i naukach społecznych. Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN. (in Polish).
27. Amuji, H. O., Onwuegbuchunam, D. E., Ogwude, I. C., Okeke, K. O., Ojutalayo, J. F., Nwachi, C. C., & Abdulmalik, M. M. (2024). Optimized Shapley value cost allocation model for carriers' collaboration in road haulage transportation. Journal of Sustainable Development of Transport and Logistics, 9(1), 19-29. DOI: 10.14254/jsdtl.2024.9-1.2 (in English).
https://doi.org/10.14254/jsdtl.2024.9-1.2
28. Dai, B., & Chen, H. (2012). Profit allocation mechanisms for carrier collaboration in pickup and delivery service. Computers & Industrial Engineering, 62(2), 633-643. DOI: 10.1016/j.cie.2011.11.029 (in English).
https://doi.org/10.1016/j.cie.2011.11.029
29. Kayıkcı, Y. (2020). Analysis of Cost Allocation Methods in International Sea-Rail Multimodal Freight Transportation. Journal of Yasar University, 15(57), 129-142. DOI: 10.19185/ysuad.802148 (in English).
30. Federal Ministry of Works. (2018). Status report on highway construction and rehabilitation projects. Federal Republic of Nigeria (in English).
31. Federal Roads Maintenance Agency. (2025). Abuja-Lokoja road rehabilitation and maintenance profile. Federal Republic of Nigeria (in English).
32. Kumar, B. S., Sreedevi, E., & Pradesh, A. (2022). Toll gate management system. International Research Journal of Modernization in Engineering Technology and Science, 4(11), 1662-1667. DOI: 10.56726/irjmets25941 (in English).
33. Najibatul, M., Hasna, R. A., Akhmad, N. Z., & Fitra, L. (2021). Analysis of Automatic Toll Gate Payment Queue System. In Proceedings of the Second Asia Pacific International Conference on Industrial Engineering and Operations Management (pp. 1936-1948). IEOM Society International (in English).
34. Leelavathy, S., Aiswarya, K. P., Sreerag, R. M., & Nidhin, A. P. (2022). Online tollgate payment and automatic gate opening system. Journal of Emerging Technologies and Innovative Research, 9(6), 128-132. DOI: 10.1729/jetir.2022.99720 (in English).
35. Misheck, P., & Lincoln, N. (2022). A survey paper on automated e-tolling systems using radio frequency identification technology, their merits, demerits and the research gaps in this area of study. International Journal of Technology and Systems, 7(1), 20-37. DOI: 10.54366/ijts.2022.7.1.3 (in English).
https://doi.org/10.47604/ijts.1544