AbstractIn Sudova Vyshnia there is a palace, dated to the XVIII century, which was modified numerous times and known from iconographic sources to have been built in a manner that made it look as if it had
a "a French costume", which was later rebuilt in the neo-renaissance style. During the time when the residence was the property of the Komorowski family of the coat of arms of Korczak, the area around the palace was turned into a 6 hectare naturalistic English landscape park. The greenery of the park was composed of the local deciduous trees: beeches, hornbeams, ash trees and black poplars, while the coniferous ones included larches. The area in front of the palace sported a lawn, with an arrangement that included both grouped and free-standing trees. During the time when the palace was the property of the Komorowski family , the municipal garden inspector of Lviv, the engineer Arnold Röhring designed and conducted "a beautification of the surroundings of the palace" and an adaptation of the park. The design called for having certain existing trees down, as well as the planting of new ones. The park in Sudova Vyshnia was provided with imported red oaks, tulip trees and magnolia trees, which were ordered as a part of a single transaction which included plants meant for the Park of Jan Kiliński, which was being built at the same time in Lviv. A pond with boats was also built and seeded with waterborne plants - water lilies. Various choice rose bushes were planted along the road that lead to the palace. The park, even though it has grown wild, is still under protection as a natural monument. It has also been selected to be included in a project that features the preparing of a documentation of the extant state of historical garden complexes of the Polish-Ukrainian borderland, which is going to be developed by the employees of the Arboretum in Bolestraszyce. The project is being supported by funds from the Ministry of Culture and National Heritage.
[1] Aftanazy R., Sądowa Wisznia. Ziemia Przemyska województwa ruskiego /in:/ Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Ossolineum,Wrocław,vol.7,iss.3.7.2;
[2] Komornicki S., Dwory murowane w Małopolsce z czasów Odrodzenia(1510-1630)//Prace Komisji Historii Sztuki,Vol.5,1930, p.64;
[3]Sadowska E.J. Kasztel renesansowy w Graboszycach//Wiadomości Konserwatorskie,iss.14-2003,p.58-63;
[4] ib. Oboronnyj renesansnyj dwir u Graboszycach, Visnyk D. U. Lwiwska Politechnika vol.53-2005,p.60-64;
[5] Inwentarz ekonomiczny Dóbr Sądowa Wisznia z przyległościami Bortiatyn, Xięży Most, Polaki, Zagrody Ruskie i Zagrody Podzamkowe w Cyrkule Przemyskim położonych do Jaśnie Wielmożnej Henrietty Komorowskiej i Antoniny z hrabiów Komorowskich hrabiny Bąkowskiej 5 kwietnia 1831 roku wydany na zaspokojenie sumy 50 000 fr. Archiwum dawnego Zakładu imienia Ossolińskich - Lvivska natsionalna naukova biblioteka Ukrainy imeni V. Stefanyka, sygnatury F.141/I,1146/III;
[6] Sadowska E.-J., Spilna kultura spadszczyna prykordonnych misteczok Hałyczyny, Visnyk D. U. ”Lvivska Politechnika” UDK 711, Architektura 379. Kniga Mist Hałyczyny, ed. H. Petryshyn-1999, p.221-230,268-269;
[7] Jaroszewski T.S., Kostium francuski architektury polskiej 2 połowy XIX wieku/in:/Tradycja i innowacja. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki , Łódź, listopad 1979,Warszawa-1981;
[8] Sadowski Ł. M. ,”Kostium francuski” a architektura rezydencjonalna polskiej arystokracji i ziemiaństwa w latach 1864-1914, Wydawnictwo DiG,Warszawa-2006
[9] Rąkowski G.,Przewodnik krajoznawczo- historyczny po Ukrainie Zachodniej, część 3 Ziemia Lwowska, Oficyna Wydawnicza Rewasz,Pruszków-2007,p.484-485;
[10] Sadowska E.J., Conservation of the neo- renaissance House at Studencka street 14 in Kraków with the use of hydraulic lime/In:/ 2nd Congress of polish conservators/ Warsaw- Cracow 2015.Past for the future,vol.6,Technical transactions.Architecture,iss.6A(9),year 2015(112),p.167-181;
[11] Zgórniak M., Wokół neorenesansu w architekturze XIX wieku,2nd edition ,Krakow-2013.
[12]- Aftenazy R. op. cit ,
[13] Bogdanowski J., Problemy genezy i systematyki polskiej sztuki ogrodowej. Dla potrzeb słuchaczy Studium Podyplomowego Konserwacji Zabytków i Architektury i Urbanistyki, Politechnika Krakowska. Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków,Krakow-1975,p.11-13;
[14] Ciołek G. ,Ogrody polskie. Przemiana treści i formy,Warszawa-1954;
[15] Jankowska M., Gerard Ciołek. Badacz i konserwator ogrodów zabytkowych. Ośrodek Informacji Państwowego Przedsiębiorstwa Pracownie Konserwacji Zabytków,Warszawa,1981;
[16] Jankowski E., Dzieje ogrodnictwa w Polsce,Warszawa-1923;
[17] Gorochow W.A. ,Łunc Ł.B., Parki Mira, Strojizdat, Moskwa, 1985.;
[18] Morawińska A., Augusta Fryderyka Moszyńskiego Rozprawa o ogrodnictwie angielskim, 1774, Wydawnictwo Ossolineum,Wrocław-1977.
[19]Ciołek G., Ogrody Lublina w 19wieku//Ochrona Zabytków,R.7-1954,iss. 4, p..263-270;
[20] Ciołek G., Bogdanowski J., Ogrody polskie. Wydawnictwo Arkady, Warszawa-1974;
[21] W. Baraniewski, Zespół rezydencjonalny w Krzeszowicach w 19 wieku/in:/Dzieła czy kicze, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa- 1981;
[22] Fijałkowski D.. Kseniak M., Parki wiejskie Lubelszczyzny -stan, ochrona i rewaloryzacja biocenotyczna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe,Warszawa,1982.
[23] Ciołek G., Łoza S., Polscy architekci i planiści ogrodów// Prace Instytutu Urbanistyki i Architektury,R.I,z.3-1953 // Prace Instytutu Urbanistyki i Architektury,R.II,iss..4-1952/1953//Prace Instytutu Urbanistyki i Architektury,R.III-1953,iss..2;
[24] Ciołek G., Plapis W., Materiały do słownika twórców ogrodów polskich, Warszawa-1968.
[25] Evolutsiya landshaftnogo proektuvania u Lvovi XX—XXI stolitia / Yu. L. Bogdanowa // Visnyk National uniwersity Lviv Politchnik. Athitectura — 2014. — Iss.793. — P. 126—134
[26] Sudowa Vyshnia // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. — ed. Chlebowski B., Sulimierski F., Walewski W., Warszawa- 1889. — T. X : Rukszenice —Sochaczew-p.361-362.
[27] Sadowska E. J., Budownictwo mieszkalne dla służby dworskiej na terenie Małopolski. doctoral thesis written at the Faculty of Architecture of the Cracow University of Technology, manuscript held at the Main Library of the Cracow University of Technology,1979;
[28] Frazikowa R., Józef Tomasz Frazik (1922-1998)/in:/Studia z historii architektury i urbanistyki poświęcone profesorowi Józefowi Tomaszowi Frazikowi, ed. by K. Kuśnierz, Z. Tołłoczko, Politechnika Krakowska,Kraków-1999,p.14;
[29] Chałupski J., Obiekty mieszkalne dla służby dworskiej na Pogórzu Rzeszowskim//Czasopismo Techniczne, iss. 1 i3 B(216 and 218)-1979,p.88-93;
[30] ibidem, Czworaki//Spotkania z zabytkami, iss. 5-1988,p.37-39;
[31] Gubańska R., Trwanie czy przemijanie mieszkań dawnych pracowników folwarcznych//Architektura Krajobrazu. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, iss. 4-2011,p.17-23.
[32] Na Lvivshchyni za odnu hryvniu prodajut palac // Lvivska gazeta. — 2013/. Access:27.11.2016.
[33] Fijałkowski D., Kseniak M., Stan parków wiejskich regionu Lubelskiego/in:/Człowiek i środowisko,R.I,iss.4, Instytut Kształtowania Środowiska, Warszawa-1977.
[34] Majdecki L., Historia ogrodów,Państwowe Wydawnictwo Naukowe,Warszawa-1978.
[35] Historic Gardens (The Florence Charter)1984.
[36] Kalińska B., Współczesne wartości użytkowo-funkcjonalne naturalistycznych parków podworskich, manuscript of the diploma thesis held in the archive of the Warsaw University of Life Sciences-1984.
[37] J., Rokosza, J. Rylke, Roślinność podstawową wartością historycznych parków wiejskich// Ogrodnictwo, iss. 4-1980;
[38] Rylke J., Wartości starych parków. Rozprawy naukowe i Monografie. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego-Akademia Rolnicza, Katedra Projektowania w architekturze krajobrazu, Wydawnictwa Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego Akademii Rolniczej w Warszawie,Warszawa-1987.