Po drugiej wojnie światowej ruina zamku w Złotorii długo nie była przedmiotem zainteresowania. Pierwsze inwentaryzację architektoniczno-budowlane zostały opracowane dopiero w 1966 r. Wówczas wykonano także opis zamkowych ruin. Były to wstępne badania architektoniczne. Wówczas zalecono działania mające na celu ratowanie osuwających się do Wisły fragmentów murów. Kolejną inwentaryzację budowlano-konserwatorską opracowali toruńscy badacze w 1967 r. Teren zamku w Złotorii jeszcze nigdy nie był przedmiotem metodycznych archeologicznych badań wykopaliskowych, a także szczegółowych studiów historycznych. Położona nad wodami Wisły i Drwęcy częściowo zalana wodą, malownicza ruina zamku sukcesywnie ulegała dalszej stopniowej degradacji. Wyniki badań archeologicznych zapewne pozwoliłyby na bardziej precyzyjne odtworzenie pierwotnego układu przestrzennego zamku oraz na określenie ewentualnych przekształceń przestrzennych, jakie miały miejsce odXIV do XX w.
Do dnia dzisiejszego zachowały się: fundamenty i dolne partie graniastej wieży, znaczne fragmenty południowego i południowo-wschodniego muru obronnego, fundamenty budynku bramnego stojącego od strony południowej, a także ślady szerokiej fosy, oddzielającej zabudowany warownią cypel od lądu. Cełem artykułu jest przedstawienie wyników szczegółowych studiów historycznych i opracowanie wskazówek do zorganizowania metodycznego cyklu badań archeologiczno-architektonicznych, powiązanych z badaniami historycznymi.
Bieniak, J., 1996. Średniowiecze na Ziemi Dobrzyńskiej. Bobrowniki, cz. 2. s. 28.
Biskup M., 1961. Biskup Marian: pogranicze kujawsko – pomorskie w wielkiej wojnie z zakonem krzyżackim w latach 1409 – 1411. Wydawnictwo: Materiały z sesji naukowej zorganizowanej w Bydgoszczy w 550 rocznicę bitwy pod Koronowem. Bydgoszcz. s. 11-45.
Guerquin B., 1984. Zamki w Polsce. Wydawnictwo: Arkady. Warszawa 1984. s. 342-343.
Kajzer L., Horonziak A., 1995. Budownictwo obronne ziemi dorzyńskiej. Wydawnictwo: Włocławek. s. 214 – 217.
Kajzer L., Kołodziejski S., Salm J., 2001. Leksykon zamków w Polsce. Wydawnictwo: Arkady. Warszawa. s. 562-563.
Kantzow T., 2004. Pomerania. Kronika Pomorska z XVI wieku. t. I. Uniwersytet Szczeciński – Instytut Historii. Archiwum Państwowe w Szczecinie. Szczecin, s. 459.
Katalog, 1992. Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. XI. zeszyt 16, s. 74-75.
Kola J., 2023. Historia zamku w Złotorii. Wydawnictwo: Bernardinum. Toruń.
Kronika, 1996. Kronika Jana z Czarnkowa. Wydawnictwo: Wydawnictwo: Towarzystwo
Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas. Kraków, s. 47-50.
Lampkowski, F., 1974. Gmina Lubicz. Przeszłość i teraźniejszość. Lubicz 1974.
Pietrzak J., 2003. Zamki i dwory obronne w dobrach państwowych prowincji Wielkopolskiej. studium z dziejów państwowych siedzib obronnych na przełomie średniowiecza i nowożytności. Lodz, 288 s.
Prochaska, A., 1909. Wyrok Wrocławski. „Przegląd Historyczny”. T. VIII. 1909. zeszyt 1. s. 13
Olszacki T., 2009. Ostrzeszów, Złotoria i Koło – czyli o poszukiwaniu zależności formalno- funkcjonalnych w zamkach Kazimierza III Wielkiego. [w:] Broń i wojna w dziejach człowieka. Łódź, s. 181-196.
Rzeczkowska–Sławińska M., 1967. Inwentaryzacja budowlano – konserwatorska. Złotoria. Toruń, s. 8-[maszynopis PKZ].
Władysław Garbaty, 2024. [online] available at: https://pl.wikipedia.org/wiki/W% C5%82adys%C5%82aw_Garbaty, [dostęp: 05.06.2024].
Zaniewski P., 2012. Zamki Kazimierza Wielkiego. ARCO/Inaltum. Kraków-Szczecin.
Zaniewski P. A., 2023. Nadgraniczny zamek kazimierzowski w Złotorii. „Zapiski kazimierzowskie”, Nr 30/2023 s. 7-22.
Zajączkowski, S., 1937. Studia nad procesami Polski i Litwy z zakonem krzyżackim. w latach 1420-1423. „Ateneum Wileńskie”. R. XII. 1937. s. 339. 350.
Zlotoria, 2024. [online] available at: https://pl.wikipedia.org/wiki/Z%C5%82otoria_ (wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie), [dostęp: 07.06.2024].