Наведено результати 2D гравітаційного моделювання будови земної кори та верхньої мантії в зоні зчленування Зовнішніх Українських Карпат та Східноєвропейської платформи вздовж лінії Тісна – Хирів – Рава-Руська – Великі Мости. Профіль проходить через складнопобудовану зону прикордоння України і Польщі, перетинає Складчасті Карпати, Передкарпатський прогин, Рава-Руську зону та закінчується у зовнішній зоні Львівського прогину. В якості вихідної структурно-тектонічної моделі земної кори для побудови густинної моделі використано глибинний сейсмогеологічний розріз по однойменному траверсу СГ-1(66). Підтверджено сейсмогеологічні дані щодо глибин Карпатської основи та поверхні фундаменту уздовж сейсмогеотраверсу. Уточнені значення густин порід осадового комплексу та фундаменту. Встановлено підвищені значення густини нижньої кори та верхньої мантії під Зовнішніми Карпатами. Досліджено відображення у аномальному гравітаційному полі тектонічних одиниць Карпатської споруди, Турківського параавтохтонного комплексу, глибинних мафічних магматичних утворень поміж Рава-Руським та Великомостівським глибинними розломами, виділених за сейсмічними матеріалами. На основі морфологічних особливостей гравітаційного поля та неузгодженої поведінки поверхні рифей-палеозойського фундаменту, поверхні дорифейського кристалічного фундаменту та межі Мохо, між Передкарпатським та Рава-Руським глибинними розломами виокремлено область земної кори, яка, ймовірно, відповідає Транс’європейській шовній зоні. Моделюванням підтверджено, що основною причиною регіональних від’ємних гравітаційних аномалій є заглиблення Мохо (та поверхні фундаменту) під Карпатами та у зоні Тейссейре-Торнквіста до 45 км (10,5 км) та 50 км (6,5 км) відповідно.
- Анікеєв С. Г., Максимчук В. Ю., Пилип’як М. М. Гравімагнітна модель Коломийської палеодолини уздовж геотраверсу Надвірна-Отинія-Івано-Франківськ. Геофиз. журн. 2019, 41, 6. С. 73-92. https://doi.org/10.24028/ gzh.0203-3100.v41i6.2019.190067.
- Заяць Х. Б. Глибинна будова надр Західного регіону України на основі сейсмічних досліджень і напрямки пошукових робіт на нафту і газ. Львів: Центр Європи, 2013. 136 с.
- Заяц Х. Б., Круглов С. С., Хижняков А. В. Глубинное строение зоны сочленения Восточно-Европейской платформы и Украинских Карпат. Строение литосферы вдоль Геотраверса II. Литосфера Центральной и Восточной Европы: Геотраверсы I, II, V (Ред. Соллогуб В. Б.). Наукова Думка, Киев, 1987. С. 97-101.
- Карта аномального магнітного поля України.Укладачі: Нечаєва Т. С., Гаркавко В. М., Шимків Л. М., Єнтін В. А. ПДРГП «Північукргеологія». Київ, 2002.
- Кутас Р. І. Глибинна дегазація і нафтогазоносність Східних (Українських) Карпат: геодинамічний і геотермічний аспекти. Геофиз. журн., 43(6). 2021. С. 23-41. https://doi.org/10.24028/gzh.v43i6.251551.
- Маєвський Б. Й., Анікеєв С. Г., Мончак Л. С., Степанюк В. П., Хомин В. Р., Куровець С. С., Здерка Т. В., Манюк М. І. Новітні дослідження геологічної будови і перспектив нафтогазоносності глибокозанурених горизонтів Українських Карпат. Івано-Франківськ: ІФНТУНГ. 2012. 208 с.
- Макаренко И. Б. Плотностная неоднородность земной коры Украины и смежных регионов по данным трехмерного гравитационного моделирования. Геофиз. журн. 2021, 43(2), 45-85. http://dx.doi.org/10.24028/gzh.v43i2.230190.
- Макаренко І., Бієлік М., Старостенко В., Дерерова Я., Савченко О., Легостаєва О. Тривимірна густинна модель осадового заповнення Карпатсько-Паннонського регіону. Геофиз. журн., 2022, 44(6), 24-62. https://doi.org/10.24028/gj.v44i6.273639.
- Макаренко І. Б., Бурахович Т. К., Козленко М. В., Муровська Г. В., Козленко Ю. В. & Савченко О. С. Профіль RomUkrSeis: модель глибинної будови літосфери та її геолого-геофізична інтерпретація. Ч. I. Густинна неоднорідність та аномалії електропровідності. Геофізичний журнал, 2024, 46(6). 81-108. https://doi.org/10.24028/gj.v46i6.314130
- Максимчук В. Ю., Анікеєв С. Г., Кудеравець Р. С. Відображення зони Тейссейре-Торнквіста в гравімагнітних полях на території України// Геологічна будова та історія геологічного розвитку Українського щита (до 100-річчя від дня народження академіка НАН України М.П. Щербака). Збірник матеріалів наукової конференції (Київ, 17-18 вересня 2024 р.). / НАН України, Ін-т геохімії, мінералогії та рудоутворення ім. М. П. Семененка. Київ, 2024, 265-269. https://doi.org/10.30836/gbhgd.2024.55.
- Максимчук В. Ю., Анікеєв С. Г., Мончак Л. С., Кудеравець Р. С., Пиріжок Н. Б. Структурно-тектонічні особливості Закарпатського прогину за даними гравімагнітометрії. Геофиз. журн, 2023. 6(45), 102-126. https://doi.org/10.24028/gj.v45i6.293310.
- Орлюк М. И. Связь аномального магнитного поля со строением земной коры Волыно-Подольской плиты. В кн.: Исследование геомагнитного поля и палеомагнетизма. Отв. ред. З. А. Крутиховская. Киев: Наук. думка, 1983. С. 30-40.
- Орлюк М. І., Бакаржієва М. І., Марченко А. В. Магнітна характеристика і тектонічна будова земної кори Карпатської нафтогазоносної області як складова частина комплексних критеріїв вуглеводнів. Геофізичний журнал, 44(5), 2022. С. 77-105. https://doi.org/10.24028/gj.v44i5.272328.
- Соллогуб В. Б., Чекунов А. В., Калюжная Л. Т. Сейсмический разрез литосферы на участке Чернигов-Берегово. Строение литосферы вдоль Геотраверса II. Литосфера Центральной и Восточной Европы: Геотраверсы I, II, V (Ред. Соллогуб В. Б.). Наукова Думка, Київ, 1987. 168 с., С. 63-67.
- Старостенко В. И., Койфман Л. И., Костюкевич А. С. Плотностная модель литосферы на участке Чернигов-Берегово. Строение литосферы вдоль Геотраверса II. Литосфера Центральной и Восточной Европы: Геотраверсы I, II, V (Ред. Соллогуб В. Б.). Наукова Думка, Київ, 1987, 168 с., С. 67-74.
- Схема гравітаційного поля України. Укладачі: Нечаєва Т.С., Шимків Л.М., Єнтін В.А. та ін. ПДРГП «Північукргеологія». Київ, 2002.
- Субботин С. И. Глубинное строение Советских Карпат и прилегающих территорий по данным геофизических исследований. Киев: Изд. АН УССР. 1955. 260 с.
- Тектонічна карта України. М 1:1000000. Гол. ред. Д. С. Гурський, С. С. Круглов. Державна геологічна служба України, 2004.
- Alasonati Tašárová, Z.; Afonso, J. C., Bielik, M., Götze, H. J., & Hók, J. (2009). The lithospheric structure of the Western Carpathian–Pannonian Basin region based on the CELEBRATION 2000 seismic experiment and gravity modelling. Tectonophysics, 475(3-4), 454-469. http://dx.doi.org/10.1016/j.tecto.2009.06.003.
- Alasonati Tašárová, Z.; Bielik, M.; Götze, H.-J. (2008). Stripped image of the gravity field of the Carpathian-Pannonian region based on the combined interpretation of the CELEBRATION 2000 data. Geologica Carpathica, 3(59). 199-209.
- Anikeyev, S. G., & Maksymchuk, V. Yu. (2025). Gravity modeling of the Earth’s crust structure along the Khyriv – Rava-Ruska – Velyki Mosty profile. Geofizychnyi Zhurnal, 47(2), 165-170. https://doi.org/10.24028/gj.v47i2.322497.
- Anikeyev, S., Maksymchuk, V., Pyrizhok, N. (2022). Density model of the earth crust of the Ukrainian Carpathians along the Pancake profile. Geodynamics, 2(33), 28-49. https://doi.org/10.23939/jgd2022.02.028.
- Bielik, M., Kloska, K., Meurers, B., Švancara, J., Wybraniec, S., Fancsik, T., Grad, M., Grand, T., Guterch, A., Katona, M., Królikowski, C., Mikuška, J., Pašteka, R., Petecki, Z., Polechońska, O., Ruess, D., Szalaiová, V., Šefara, J. and Vozár J. (2006). Gravity anomaly map of the CELEBRATION 2000 region, Geol. Carpath. 57, 3, 145-156.
- Bielik, M., Makarenko, I., Csicsay, K., Legostaeva, O., Starostenko, V., Savchenko, A., Šimonová B., Dérerová J., Fojtíková L., Pašteka R. & Vozár J. (2018). The refined Moho depth map in the Carpathian–Pannonian region. Contributions to Geophysics and Geodesy, 48(2), 179-190. https://doi.org/10.2478/congeo-2018-0007.
- Bielik, M.; Zeyen, H.; Starostenko, V.; Makarenko, I.; Legostaeva, O.; Savchenko, S.; Dérerová, J.; Grinč, M.; Godová, D.; and Pánisová, J. (2022). A review of geophysical studies of the lithosphere in the Carpathian–Pannonian region. Geologica Carpathica, 73(6), 499-516. https://doi.org/10.31577/GeolCarp.73.6.2.
- Dadlez, R., Grad, M., Guterch, A. (2005). Crustal structure below the Polish Basin: Is it composed of proximal terranes derived from Baltica? Tectonophysics, 411, 111-128. https://doi.org/10.1016/j.tecto.2005.09.004.
- Dérerová, J., Bielik, M., Kjhút, I., Godová, D., Mojzeš, A. (2021). Rheological model of the lithosphere along profile VII in the Eastern Carpathians. Contributions to Geophysics and Geodesy, 51(3), 245-263. https://doi.org/10.31577/congeo.2021.51.3.3.
- Dérerová, J., Bielik, M., Kjhút, I., Godová, D., Vozár, J., Bezák V. (2020). Lithospheric model along transect HT-1 across Western Carpathians and Pannonian Basin based on 2D integrated modelling. Contributions to Geophysics and Geodesy, 50(4), 463-474. https://doi.org/10.31577/congeo.2020.50.4.5.
- Godová, D., Bielik, M., Šimonová, B. (2018). The deepest Moho in the Western Carpathians and its respective crustal density model (CEL12 section). Contributions to Geophysics and Geodesy, 48(3), 255-269. http://dx.doi.org/10.2478/congeo-2018-0011.
- Grabowska, T.; Bojdys, G. (2001). The border of the East-European Craton in South-Eastern Poland based on gravity and magnetic data. Terra Nova, 13(2), 92-98. https://doi.org/10.1046/j.1365-3121.2001.00321.x.
- Grabowska, T.; Bojdys, G.; Bielik, M.; Csicsay, K. (2011). Density and magnetic models of the lithosphere along CELEBRATION 2000 profile CEL01. Acta Geophysica, 59, 526-560. https://doi.org/10.2478/s11600-011-0007-3.
- Grad, M. (2019). Teisseyre-Tornquist Line – Evolution of the view on the edge of the East European Craton. Prz. Geof. LXIV, 1-2, 167-183. (In Polish). https://doi.org/10.32045/PG-2019-005.
- Grad, M., Guterch, A., Keller, G. R., Janik, T., Hegedűs, E., Vozár, J., Ślączka, A., Tiira, T., Yliniemi, J. (2006). Lithospheric structure beneath trans-Carpathian transect from Precambrian platform to Pannonian basin: CELEBRATION 2000 seismic profile CEL05. Geophysical Research, 111, B03301, 1-23, https://doi.org/10.1029/2005JB003647.
- Grad, M., Keller, G.R., Thybo, H., Guterch, A., POLONAISE Working Group. (2002). Lower lithospheric structure beneath the Trans-European Suture Zone from POLONAISE’97 seismic profiles. Tectonophysics, 360, 153-168. https://doi.org/10.1016/S0040-1951(02)00350-5.
- Grinč, M., Zeyen, H., Bielik, M., Plašienka, D. (2013). Lithospheric structure in Central Europe: Integrated geophysical modelling. Journal of Geodynamics, 66, 13-24. http://dx.doi.org/10.1016/j.jog.2012.12.007.
- Guterch, A., and Grad, M. (2006), Lithospheric structure of the TESZ in Poland based on modern seismic experiments. Geological Quarterly, 50(1), 23-32.
- Guterch, A., Grad, M., Keller, G. R., Posgay, K., Vozár, J., Špičák, A., Brűckl, E., Hajnal, Z., Thybo, H., Selvi, O. & CELEBRATION 2000 Experiment Team. (2003). CELEBRATION 2000 Seismic Experiment. Stud. Geophys. Geod. 47, 659-669. htpps://doi.org/10.1023/A:1024728005301.
- Janik, T., Grad, M., Guterch, A., Vozár, J., Bielik, M., Vozárova, A., Hegedüs, E., Kovács, C. A., Kovács, I., Keller, G. R., CELEBRATION 2000 Working Group. (2011). Crustal structure of the Western Carpathians and Pannonian Basin: Seismic models from CELEBRATION 2000 data and geological implications. Journal of Geodynamics, 52(2), 97-113. http://dx.doi.org/10.1016/j.jog.2010.12.002.
- Janik, T., Starostenko, V., Aleksandrowski, P., Yegorova, T., Czuba, W., Środa, P., Murovskaya, A., Zayats, K., Kolomiyets, K., Mechie, J., et al. (2020). TTZ-South Seismic experiment. Geofizicheskiy Zhurnal, 42(3), 3-15. https://doi.org/10.24028/gzh.0203-3100.v42i3.2020.204698.
- Janik, T., Starostenko, V., Aleksandrowski, P., Yegorova, T., Czuba, W., Środa, P., Murovskaya, A., Zayats, K., Mechie, J., Kolomiyets, K., et al. (2022). Lithospheric Structure of the East European Craton at the Transition from Sarmatia to Fennoscandia Interpreted from the TTZ-South Seismic Profile (SE Poland to Ukraine). Minerals, 12, 112, 1-52. https://doi.org/10.3390/min12020112.
- Królikowski, C. and Petecki, Z. (2002). Lithospheric structure across the Trans-European Suture Zone in NW Poland based on gravity data interpretation. Geological Quarterly, 46 (3), 235-245.
- Malinowski, M., Guterch, A., Narkiewicz, M., Probulski, J., Maksym, A., Majdański, M., Środa, P., Czuba, W., Gaczyński, E., Grad, M., Janik, T., Jankowski, L., Adamczyk, A. (2013). Deep seismic reflection profile in Central Europe reveals complex pattern of Paleozoic and Alpine accretion at the East European Craton margin. Geophys Res Lett, 40(15), 3841-3846. https://doi.org/10.1002/grl.50746.
- Mężyk, M., Malinowski, M., Mazur, S. (2021). Structure of a diffuse suture between Fennoscandia and Sarmatia in SE Poland based on interpretation of regional reflection seismic profiles supported by unsupervised clustering. Precambrian Research, 358, 1-36. https://doi.org/10.1016/j.precamres.2021.106176.
- Mikołajczak, M.; Mazur, S.; Gągała, Ł. (2018). Depth‑to‑basement for the East European craton and Teisseyre‑Tornquist Zone in Poland based on potential field data. International Journal of Earth Sciences, 108(2), 547-567. https://doi.org/10.1007/s00531-018-1668-9.
- Narkiewicz, M., Maksym, A., Malinowski, M., Grad, M., Guterch, A., Petecki, Z., Probulski, J., Janik, T., Majdański, M., Środa, P., Czuba, W., Gaczyński, E., Jankowski, L. (2015). Transcurrent nature of the Teisseyre Tornquist Zone in Central Europe: results of the POLCRUST-01 deep reflection seismic profile. Int J Earth Sci (Geol Rundsch), 104, 775–796. https://doi.org/10.1007/s00531-014-1116-4.
- Narkiewicz, M., Petecki, Z. (2017). Basement structure of the Paleozoic Platform in Poland. Geological Quarterly, 61(2), 502-520. https://doi.org/10.7306/gq.1356.
- Orlyuk, M. I., Bakarzhieva, M. I., Marchenko, A. V., Shestopalova, O. E., & Drukarenko, V. V. (2023). The geomagnetic field of the Ukrainian Carpathians and a 3D magnetic model of the Transcarpathian Depression. Geofizicheskiy Zhurnal, 45(4), 20-42. https://doi.org/10.24028/gj.v45i4.286284.
- Pashkevich, I. K., Orlyuk, M. I., Bakarzhieva, M. I., Marchenko, A. V. (2025). Magnetic model and heterogeneity of the crystalline crust of the southwestern boundary of the East European Craton. Geofizychnyi Zhurnal, 47(2), 124-129. https://doi.org/10.24028/gj.v47i2.322564.
- Pharaoh, T. C., (1999). Paleozoic terranes and their lithospheric boundaries within the Trans-European suture zone (TESZ): a review. Tectonophysics, 314, 17-41.
- Šimonová, Barbora, Bielik, Miroslav (2016). Determination of rock densities in the Carpathian-Pannonian Basin lithosphere: based on the CELEBRATION 2000 experiment. Contributions to Geophysics and Geodesy, 46/4, 269-287. https://doi.org/10.1515/congeo-2016-0016.
- Starostenko, V., Gintov, O., Murovskaya, A., Mychak, S. & Lysynchuk, D. (2024a). Tectonics and deep structure of the southwestern part of the East European Platform within Ukraine. PART I. Geofizicheskiy Zhurnal, 46(4), 3-40. https://doi.org/10.24028/gj.v46i4.305802
- Starostenko, V., Gintov, O., Murovskaya, G., Mychak, S. & Lysynchuk, D. (2024b). Tectonics and deep structure of the southwestern part of the East European Craton within Ukraine. PART II. Geofizicheskiy Zhurnal, 46(5), 3-31. https://doi.org/10.24028/gj.v46i5.310287